TEMEL DEMİRER “Dünya bir zamanlar uçsuz-bucaksız-sınırsızdı, gerekli tek pasaport ayaklardı.”[1] “Küresel ve sınırsız köy olmak” söylencelerinden mülhem yerkürede, Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, 2019’da göçmen sayısının 272 milyona ulaştığı[2] bir “kavimler göçü” yaşıyor. İnsan(lık)ın “homo economicus”, “homo philosophicus”, “homo faber” vb’i tanımlamalarına bir de “homo fugitivus/ kaçan insan”ı da ekletircesine! Sınır
TEMEL DEMİRER “Bize uyandıran bir tiyatro lazım. Sinirlerimizi ve yüreğimizi uyandıran tiyatro.”[1] İnsan(lık)a ve hayat(larımız)a dair her şeyin târumâr edildiği tabloda, tiyatro(cu)nun gerekliliği üzerine yazmak da kolay değil elbet. Ancak ‘Deli Sanat Doğaçlama Tiyatro Kumpanyası’nın, “Bir ülkenin koca koca yangınlarına kanal kanal su değil, varil varil sanat taşımak gerek!”[2] haykırışını ve
TEMEL DEMİRER “Sen bizden ateş umarsın, yanmış üfürülmüş külüz biz.”[2] Hep dedim; tekrar pahasına bir kez daha yineleyeceğim: “Sakinleştirir, heyecanlandırır, hüzünlendirir ve hatta motive edebilir”[3] veya “İnsan melodilerde mutluluğu,… hüznü bulur,”[4] notu düşülen müzik çok önemlidir. Beğenelim (kabullenelim) ya da beğenmeyelim (reddedelim) “Pop Müzik” de bunlardan birisidir. Çok eskiden “Aranjman”;
TEMEL DEMİRER “Yer var hâlâ Bir şiir için Şiir hâlâ Bir yer Soluklanmak için.”[1] ‘Şiir İçin Cevaplar’ında belirttiği üzere, “Şiir ateşin habercisidir,/ yangının kundakçısı./ Yanardağın üstündeki kuştur şiir,” Ülkü Tamer’in dizelerinde… Haksız da değildir! Homeros’un “Kanatlı söz” diye tarif ettiği bir yangındır şiir; yüzyıllardır alev alev yanan, yakan… “Sümerler şiiri şöyle tanımlamışlardır: Şiir,
SİBEL ÖZBUDUN-TEMEL DEMİRER “Suskunlukla geçirilmiş tüm gerçekler zehirlenir.”[1] Tarih, kurgular değil, sınıf mücadeleleri ekseninde olgular üzerinden yazılır. Ancak coğrafyamız Türkiye’de tarihi egemen manipülasyonun kurguları üzerinden çarpıtmak bir alışkanlık hâline geldi. Tıpkı 15 Temmuz’a ilişkin yapıldığı gibi… İş bu nedenle darbe girişimini anlamak, anlatmak için öncelikle 15 Temmuz’a dair
TEMEL DEMİRER “Uyan ey köşem bucağım Kırıkkolum iğriboynum sağırkapım-dilsizim Vaktidir direnmenin Vaktidir şimdi.”[1] Atillâ İlhan’ın, “bir yangın ormanından püskürmüş genç fidanlardı/ güneşten ışık yontarlardı sert adamlardı/ hoyrattı gülüşleri aydınlığı çalkalardı/ gittiler akşam olmadan ortalık karardı,” dizelerindekilerdendiler… Devrimin erikler çiçek açınca olacağından kuşkusuz, dağlara çıktılar; Nurhak’lara tırmandılar; kır gerillasını başlatmışlardı; hedefleri NATO üssünü
TEMEL DEMİRER “İnsan ışığı görmez, ışıkla görür.”[1] “Recorder, anımsamak; Latincesi ‘re-cordis’, yani kalbi delip geçmek,”[2] demekmiş. Doğrudur! Dört yüzyıl önce Giordano Bruno’nun, Roma’da diri diri yakılmasını; Nazilerin “Kristal Gecesi”ni daha nicelerini anımsatan Madımak’dan (#unutMADIMAKlımdan) her söz ettiğimizde anımsamanın “kalbi delip geçmek” olduğundan şüphesi olan var mı hâlâ? Varsa ne
TEMEL DEMİRER “Nerelerdeydin diye sorarsan ‘hep eskisi gibi’ diyeceğim.”[1] Mütevazı bir dev nasıl anlatılır? Çok zor. Ama yine de hakkında yazılabilecek şey, “Yazdıkları gibiydi” olabilir. Aşkı, ayrılığı yazan ve “Tüm çiçekleri koparabilirler ama yine de baharın gelmesini asla engelleyemezler,” diye haykıran bir sosyalistti O. “Evet, şiir isyandır… Biz şairler nefretten nefret
Temel Demirer “İnsan hakkı olarak özgürlük, insanın insana bağlılığına değil, tersine insanın insandan ayrılışına dayanır.”[1] “Kolluğun Kötü Muamelesi, Ayrımcılığa, Cinsiyet Eşitsizliğine, Yaşama Hakkı ve Temel İnsan Hakları İhlâlleri”, vb’leri meselesine dair ilk saptamam: Özgür ol(a)mayanların, hiçbir hakkı ol(a)madığı; yani haklarına sahip çıkabilmenin bir özgürlük eylemi olduğu/ olması gerektiği yönündedir.
BİR PARANTEZ Şimdi burada John Boynton Priestley’in, “Kesê ku fikra wî, futbol tenê 22 merivê li pey ajotina topekê bazdan be, tu cudayîyek nîne ji gotina ku keman ji ta û jiya kemanê, Hamlet jî ji kaxiz û hibirê pêkhatîye/ Futbolun 22 adamın topun peşinden koşması
Türkçe
German
English
