ABD’de başkanlık seçimlerini Joe Biden’in kazanması ardından gözler eski Başkan Donald Trump’a çevrildi. Hukuk uzmanlarına göre, Trump’ın, başkanlık statüsüyle sahip olduğu dokunulmazlıklarla önüne geçtiği hukuki sorunlarla şimdiki durumda karşılaşacağı iddia ediliyor.
Göreve başladığı tarih olan 2017 Ocak’ından itibaren birçok dava ve soruşturmayla uğraşan Trump’ın sadece kendisini değil şirketini de bekleyen davalar şu şekilde:
Cyrus Vance’nin soruşturması
New York’daki Manhattan Bölge Başsavcısı Cyrus Vance, Trump ve Trump Holding hakkında iki senedir inceleme yapıyor. Soruşturma, 2016 seçimlerinden önce Trump’la cinsel ilişkiye girdiğini söyleyen iki kadına sessiz kalmaları karşılığında Trump’ın o zamanki avukatı Michael Cohen’in sus payı ödediği iddiasıyla başlamıştı.
Demokrat başsavcı, soruşturmasının belgede sahtecilikle banka, sigorta ve vergi dolandırıcılığıyla epey genişlediğini belirtirken Trump ise Vance’nin soruşturmasını siyasi taciz diye nitelendirip iddiaları reddediyor.
Vaka, Vance’nin, Trump’ın 8 yıllık vergi beyannamelerini toplama çabaları sayesinde epey dikkat çekerken ABD Yüksek Mahkemesi ocakta, ABD başkanının görevdeyken eyaletin ceza soruşturmalarından muaf olmadığını belirterek Trump’ın vergi beyannamelerini gizli tutma teklifini reddetmişti.
Hukukçular, Vance’nin bu sayede muhtemelen Trump’ın mali kayıtlarını elde edeceğini söylüyor.
ABD Adalet Bakanlığı’ysa görevdeki bir başkanın suçlanamayacağını söylüyor. Ancak bölge başsavcısı federal savcı olmadığı için bu yasaya bağlı değil.
Eski bir New York savcısı olan Harry Sandick, davanın anayasal olup olmadığı konusundaki belirsizlik nedeniyse Vance’in Trump’ı suçlama konusunda isteksiz olabileceğini belirtti ve şu ifadeleri kullandı:
Trump görevden ayrıldığı zaman bu endişeler ortadan kalkacak.
Brown Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Corey Brettschneider, soruşturmanın Trump için tehdit oluşturduğunu söyledi ve ekledi:
Mahkeme celbi vermeleri ve Yüksek Mahkeme’ye kadar gidebilmeleri, ABD Başkanı hakkındaki soruşturmanın epey ciddi olduğunu gösteriyor.
Muhtemel Adalet Bakanlığı incelemesi
Trump’ın 2016 ve 2017’de 750 dolar (yaklaşık 6 bin lira) gelir vergisi ödediğini ifade eden New York Times haberine işaret eden hukukçular, Trump’ın vergi kaçırma suçuyla karşılaşabileceğini söyledi.
Trump ise, milyonlarca dolar vergi ödediğini ancak amortisman hakkı olduğunu belirterek vergi kaçırdığı iddialarını reddediyor.
Bu suçlamaları göz önüne alacak yeni bir adalet bakanının gelişiyle Trump’ın soruşturma altına alınabileceği düşünülüyor.
Ancak ağustosta Joe Biden, selefine suç duyurusunda bulunmanın sıradışı bir durum olduğunu ve demokrasi için muhtemelen iyi bir şey olmadığını söyledi ancak Adalet Bakanlığı’nın kararlarına müdahale etmeyeceğini ekledi.
New York Başsavcısı’nın soruşturması
Trump ve Trump Holding hakkında New York Başsavcısı Letitia James de vergi dolandırıcılığı soruşturması yürütüyor.
Demokrat Başsavcı’nın soruşturması, Trump’ın eski avukatı Cohen’in Kongre’ye krediyle sigortadan tasarruf etmek için ve emlak vergisini azaltmak için varlıklarının değerleriyle oynadığını söylemesiyle başladı.
Trump Holding ise davanın siyasi amaçlı olduğunu savunuyor.
Trump Holding’in başkan yardımcılığı görevini yürüten Donald Trump’ın oğlu Eric Trump, Başsavcı’nın söylemleri doğrultusunda ekimde görevinden ayrılmıştı.
E. Jean Carroll ve Summer Zervos’un iftira davaları
Elle’nin eski yazarlarından E. Jean Carroll, 1990’larda New York’taki bir mağazada Trump’ın tecavüzüne uğradığını söylemişti. ABD Başkanıysa bu iddiaları reddetip Carroll’u kitabının satışını artırmak için yalan söylemekle suçlamıştı.
Bunun üzerine 2019’da Carroll, Trump’a iftira davası açmıştı.
Ağustosta davaya bakan eyalet yargıcının kararıyla avukatlar, Carroll’un mağazada giydiği elbiseyle karşılaştırmak için Trump’tan DNA örneği isteyebilecek duruma gelmişti.
Manhattan’daysa federal yargıç, Adalet Bakanlığı’nın, Trump’ın yerine davalı olarak katılma teklifi reddetti.
Michigan Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan Barbara McQuade, Biden yönetimindeki Adalet Bakanlığı’nın Trump’ı koruma çabasından vazgeçmesini beklediğini söyledi.
Öte yandan Summer Zorves, Trump’ın kendisini 2007’deki bir toplantıda rızası dışında öptüğünü ve sonra otelde eliyle taciz ettiğini söylemiş, Trump’ın kendisine yalancı demesinden sonra iftira davası açmıştı.
Trump ise başkan olduğu için davadan muaf olduğunu söylerken dava askıya alınmıştı.
Independent Türkçe, Reuters