Avrupa Uzay Ajansı 13 Haziran Pazartesi günü, galaksimizin en doğru ve eksiksiz haritasını oluşturmak amacıyla Gaia uzay gözlemevi tarafından toplanan Samanyolu’ndaki yaklaşık 2 milyar yıldız hakkında bir veri hazinesi yayınladı.
Gökbilimciler, yıldızların nasıl doğup öldüklerini ve Samanyolu’nun milyarlarca yıl boyunca nasıl geliştiğini daha iyi anlamak için bu verileri kullanmayı umuyorlar.
Yeni veriler, yıldızların yaşı, kütlesi, sıcaklığı ve kimyasal bileşimi gibi yeni bilgileri içeriyor. Bu bilgilerin örneğin hangi yıldızın başka bir galakside doğup Samanyolu’na göç ettiğini belirlemek için de kullanılabileceği belirtildi.
Uzay sondası tarafından toplanan ölçümleri kullanılabilir verilere dönüştürmek için yıllarını harcayan 450 bilim insanı ve mühendisten oluşan bir konsorsiyuma liderlik eden Antonella Vallenari, “Bu astronomi için inanılmaz bir altın madeni” dedi.
Gaia ayrıca, ESA’nın yıldızlar arasında dalgalanan büyük tsunamilere benzettiği 100.000’den fazla yıldız depremini tespit edebildi. Astrofizikçi Conny Aerts, “yıldızların yanıp sönmesini sağlıyor ve bilim adamlarının yoğunluklarını, iç rotasyonlarını ve iç sıcaklıklarını çıkarmasına izin veriyor gibi görünüyor.” dedi.
Samanyolu’nun yıldızlarının yalnızca %1’i hakkında bilgi toplamasına rağmen, Gaia misyonu şimdiden yılda yaklaşık 1.600 bilimsel yayına temel sağlıyor.
Proje bilimcisi Timo Prusti, gözlemlenen çok sayıda yıldızın bilim insanlarının çok nadir keşifler yapma olasılığını artırdığını söyledi.
“İğneyi samanlığa sokmak için çok fazla nesneyi gözlemlemelisiniz” dedi.
ESA başkanı Josef Aschbacher, daha fazla veriye sahip olmanın, astronomların galaksideki bazı güçleri, örneğin kendi güneş sistemimizin Samanyolu’nun içinde fırlatılma şekli gibi anlamalarını sağladığını söyledi.
“Bu çok sayıda veri olmadan asla mümkün olmayacak şeyleri mümkün kılıyor” dedi.
Şu anda yayınlanmakta olan Gaia verileri, aynı zamanda, birkaç yeni ötegezegen, güneş sistemindeki yüz binlerce asteroit ve galaksimizin ötesindeki milyonlarca nesnenin yanı sıra 800.000 ikili dosya (birbirleriyle birlikte hareket eden yıldızlar) hakkında da bilgi içeriyor. (Foto/Haber: AP)