Okullarda başörtüsünün zaten yasak olduğu Fransa’da, yeni Eğitim Bakanı Gabriel Attal şimdi de abayayı yasaklamayı planlıyor. Fransa’daki katı laikliğe atıfta bulunan Attal, topuklara kadar inen kıyafetler giymenin “dini bir jest” olduğunu söyledi. Basında yasaklama planına dair farklı değerlendirmeler var.
Başarısız entegrasyonun sembolü
Le Figaro, Attal’a planında şans diliyor:
“Eğitim Bakanı’nın başlattığı mücadele uzun ve zorlu olacak. Zira abaya, yalnızca bir abaya olmaktan çok daha fazlası. Kültürel farklılıkları vurgulayan bu giysi, düzensiz göçün ve başarısız entegrasyonun bir sonucu. Aklın zenginliğini, özgürlüğün keyfini ve ortak mirasın gururunu aktaramayan bir eğitim sisteminin sembolü. … Genç bakan, yetenekli ve cesur olduğunu gösterdi. Şimdi sıra azmini ispatlamakta.”
Lütfen aceleci olmayın
Yazar Jad Zahab, Libération‘da önce yasaların güncellenerek netliğe kavuşturulması gerektiğini söylüyor:
“1905 ve 2004 tarihli yasalarda görünür dini semboller nispeten açık bir şekilde yasaklanmışken, din propagandası uğruna istismar edilebilecek kültürel semboller konusunda durum pek net değil. … Fransa hiçbir din, inanç ya da kültürle savaş halinde değil. Ancak yine de dini baskı uygulamak için kıyafetleri ya da herhangi bir sembolü istismar edenlere engel olunmalı. … Laiklik ilkesi, din ve vicdan özgürlüğü veyahut kadınların diledikleri gibi giyinme hakkına aykırılık teşkil etmez. Laiklik ilkesi sorun değil, çözüm getirir.”
Dışlanma tehlikesi
Yasak, laik bir devlet için anlaşılabilir gerekçeler taşısa da riskler barındırıyor, diyor Süddeutsche Zeitung Fransa muhabiri Oliver Meiler:
“Karar … daha okulların açıldığı ilk gün polemik çıkarıyor ve bu da kasten yapılıyor: Merkezci hükümet çoğunluğu ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, rahatlıkla alevlenebilecek bir konuda büyüyen aşırı sağa tüm gücüyle, kararlılıkla ve hatta bir nebze de otoriter bir karşı koyuş sergilemek istiyor. Ancak hükümet bunu yaparken, yine ve bir hayli genelleştirerek halkın zaten dışlanmış hisseden -ki bunun nedeni sırf kıyafetleri değil- bir kesimini hedef gösterme riskini almış oluyor.”
Okullarda kaynaşma teşvik edilmeli
Neue Zürcher Zeitung, yasağın toplumun çoğunluğu ile Müslümanlar arasındaki mevcut uçurumu daha da derinleştirebileceği uyarısında bulunuyor:
“Hükümetin, okulların dini çatışmalara sahne olmasını önlemek istemesi anlaşılabilir bir şey. Ancak İslami sembollerin yasaklanması, Fransa’da İslam ve Müslümanların konumu konusundaki ihtilafları körükleme tehlikesi taşıyor. Okullar, entegrasyonu teşvik etmede kilit öneme sahip. Ancak okullarda daha iyi bir toplumsal kaynaşmanın olması, abaya yasağından daha önemli. Yasa, en kötü ihtimalle Müslüman kadınların kendilerini daha da izole edip, özel dini okullara yönelmelerine yol açacaktır.”
