Naim Kandemir
Memik Yanık’a
Eski bir arkadaş selâm verip gelip oturdu masama. Hâl hatır sonrası çaylarımız da gelince başladı konuşmaya:
Cengiz’le çok iyi bir uğraş içindesiniz. Diyaloglarınızı ilk yayınlandığında ve kitap olarak çıktığında alıp hep sindirerek okudum. Diyaloglardaki yaklaşıma çok ihtiyaç vardı. İkiniz de bünyeden olduğunuz için avantajlısınız. Bir diğer avantajınız ise at gözlüklerinizi, şablonculuğu çok erken kırmışsınız. Kültür ve edebiyatla da ilgili olmanız diyalogların dilini, üslubunu lezzetli hale getiriyor, su gibi okunuyorlar. Diyaloglardaki zihin açıklığınızın bir nedeni de eskisi gibi bir takım aidiyetinizin olmayıp serbest radikal olmanız tabii.
Cengiz, o çileli hayatına rağmen bugün hâlâ zihni pırıl pırıl ve ışık saçmaya devam ediyor. Ben, sizin ayrıca dostluğunuza da hayranım. Bunun lafta olmamasının canlı örneğisiniz aynı zamanda.
Dört diyalog kitabınızı ve sonraki diyaloglarınızın hepsini okudum. Çok fazla itiraz edeceğim bir şey yok. Yalnız, bir konudaki eksikliği söyleyip tamamlamak isterim, o da şu:
İkiniz birçok diyaloğunuzda, ülkedeki sosyalist hareketin yenilme sebeplerini genel olarak teori eksikliği, kadroların nitel yetersizliği, öngörüsüzlük gibi nedenlere bağlıyorsunuz ya, bunlara bir itirazım yok ama bu noktada bana göre bir eksiklik var…
Şimdi bu eksikliği kendimce tamamlamaya çalışayım: 68 ve 78 Kuşaklarının önderlik edip örgütlediği hareketlerin başlangıçları gençliktir. Başlangıçları gençlik hareketleri olan bu iki kuşak zaman içinde halkla bağ kurarak kitleselleşmeye çalışırken, egemenler 12 Mart’ta ve 12 Eylül’de askeri düdüklerini çalarak oyunu tatil ettiler!
Gençlik hareketlerinde göz ardı edilmemesi gereken bir husus da hormonlardır. Yaş olarak gençlik kategorisinde olan herkesin belâsıdır bu hormonlar! Kimisi iradi olarak o yaşlarda hormonlarını baskılayıp yanlış yapmaktan olabildiğince kendisini uzaklaştırır, kimilerinin ise bu müdahalesi zayıf kalınca, yanlış yapma ve bu yanlışı sürdürme hususunda çaresiz kalırlar. Bu çaresiz kalma kendi hayatıyla ilgili olsa, yaptığı yanlış sadece kendi hayatıyla ilgili olur ama toplumsal alanda halk için bir şeyler yapılıyorsa, bu yanlışların faturasını sadece kendisi ödemez o zaman o şahıs.
Ben güneydoğuda mecburi hizmetimi yaptığım yıllarda Margaret Thatcher politik olarak İngiltere’de revaçtaydı. Hekim bir arkadaşımın şu değerlendirmesi beni şaşırtmıştı, arkadaşımın dediği şuydu: “Thatcher’in başarısında menopoza girmiş olması önemli bir faktördür!”
Bunu duyduğumda çok şaşırıp itiraz da etmiştim arkadaşıma. Tabii, yıllar geçti, hayat bilgim ve tıbbi bilgim arttı ve solun ülkedeki hallerini de duyup, gördükçe Osmanlı’nın Harem Ağaları’na uyguladığı prosedürleri de düşününce hormonların nelere yol açtığını daha net gördüm!
Sonuç olarak diyeceğim; gençlik hareketi ve hormonlar ile uygulanan karar ve politikaların birbiriyle çok ilişkisi olduğunu bilip, yenilgileri ve ’80 sonrası soldaki çürümeyi ve ataleti değerlendirirken bunları da göz önüne almak gerektiğini düşünüyorum. Belki bir diyalog da bu mevzuda yaparsınız…
Masamızda yarılanmış çayların soğuduğunu fark edince, garsona iki çay getirmesini işaret ederken seslendim:
-Çaylar demli olsun!
17 Kasım 2023
Çanakkale