Nasa’nın yeni Mars aracı ve ‘yedi dakikalık dehşet’
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA, bir ton ağırlığındaki uzay aracı Perseverance’ın, 18 Şubat’ta Mars’a nasıl ineceğini gösteren bir animasyon yayımladı.
Jezero adı verilen bir kratere gönderilecek araç, olası geçmiş yaşam kanıtları arayacak. Ancak bunun için aracın önce yumuşak bir iniş yapması gerekiyor.
Aracın Mars’a inebilmesi için gereken bir dizi manevraya “yeni dakikalık dehşet” adı veriliyor ve bunda da haksız değiller.
Çok kısa bir süre içinde bir sürü şeyin yolunda gitmesi gerekiyor. Aksi takdirde araç, Kızıl Gezegen’de çok büyük ve çok pahalı bir çukur açabilir.
Dahası, aracın bütün bunları kendi başına yapması umuluyor.
Dünya ve Mars arasındaki 209 milyon kilometrelik mesafe olduğundan, animasyonda görülen her şeyin araçtaki bilgisayarlar tarafından yapılması lazım.
İniş manevrası, Perseverance’ın Mars’ın atmosferinin ilk katmanlarına ulaştığı, 100 kilometrelik yükseklikte başlıyor.
KAYNAK,NASA/JPL-CALTECH
Bu noktada, koruyucu kapsülünün içindeki araç saatte 20 bin kilometre hızla ilerliyor.
400 saniyeden kısa bir sürede, alçalma sistemi bu hızı yüzeyde saniyede 1 metreden aza indirmeli.
Bu işin büyük kısmı bir ısı kalkanıyla yapılıyor.
Kapsül Mars havasının derinliklerine doğru girerken, sıcaklık 1000 dereceden fazlaya çıkıyor, ancak aynı zamanda sürtünme düşüş hızını büyük ölçüde yavaşlatıyor.
Süpersonik paraşüt, kapsülün arka kabuğundan açılırken, hız saatte 1200 kilometreye düşmüş oluyor.
Perceverance’ın 21,5 metre genişliğindeki paraşütüyle bir dakikanın biraz üzerinde gidiyor ve giriş hızı biraz daha azalıyor.
Ancak, asıl karmaşık kısımlara hala henüz geçmemiş oluyor.
2 kilometre yükseklikte, saniyede 100 metre hızla giderken Perseverance “hava vinciyle” birlikte düşüşe geçiyor.
Daha sonra sekiz roket devreye girip, yüzeyin hemen üzerinde süzülmesini sağlıyor. Milyarlarca dolarlık tekerli aracın yüzeye indirilmesi için naylon kablolar kullanılıyor.
Ama henüz bitmedi.
Perseverance’ın yere temas eder etmez, güvenli bir mesafeye uçup, kendisini imha etmesi öngörülen hava vinciyle beraber sürüklenmemesi için kabloları kopartması gerekli.
Tüm bu manevralar, Nasa’nın sekiz yıl önce Mars’a gönderdiği son aracı Curiosity’nin inişinde de kullanılmıştı. Ancak seyrüsefer cihazları, Perseverance’ı Mars’ın belirli bir yerine indirebilecek kadar gelişti.
İnişin, Mars saatiyle öğleden sonra, dünya zamanıyla ise TSİ 24.00’ten az önce yapılması planlanıyor.
İniş günü, bir radyo sinyalinin Dünya’dan Mars’a kabaca 700 saniyede ulaştığını da hatırlamak önemli.
Bu da, Nasa’nın Perseverance’tan Mars atmosferine girme mesajı aldığında, görev birkaç dakika boyunca başarılı ya da başarısız olmuş olacak.
Robot, inişini kamera ve mikrofonlarla kaydedecek ve Perseverance başarılı bir şekilde inmiş olursa, kayıtlar daha sonra dünyaya yollanacak