ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, San Francisco’da düzenlenen Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi kapsamında bu çarşamba bir araya gelmeyi planlıyor. Aylar öncesinde planlanan buluşma, Tayvan meselesinde gerilimin yükseldiği bir dönemin ardından temkinli bir yeniden yakınlaşmanın emaresi olarak görülüyor. Avrupa basını gelişmeyi değerlendiriyor.
La Croix görüşmenin bir düello havasında geçmesini bekliyor:
“Her iki güç de neredeyse varoluşsal bir mücadele içinde olduklarını hissediyor. Şi Cinping’in tercihi, açık ara son on yılda nerdeyse kırk kez görüştüğü ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra uluslararası izolasyondan kurtardığı Vladimir Putin’den yana. Moskova ve Pekin, küreselci projesini reddettikleri Batı’ya karşı ittifak halindeler. Joe Biden ise bir demokrasiler birliği çağrısında bulunuyor. San Francisco’daki görüşmenin hayli soğuk geçmesi muhtemel.”
Dagens Nyheter’e göre büyük aktörlerin diyalog arayışında olması iyi haber:
“Buluşmanın amacı, daha da kutuplaşmış bir dünyaya doğru sürüklenişi tersine çevirmekten ziyade, istikrar yakalamak ve mümkün olan her yerde diyaloğa açık kalmak. İklim emisyonuyla mücadele konusunda bütün dünyada harcanan çabaları önemseyenler bunu memnuniyetle karşılamalı – ABD ve Çin koordineli hareket etmeden dönüşüm imkânsıza yakın. Barışa kıymet verenler de bunu memnuniyetle karşılamalı – doğrudan iletişim, Tayvan Boğazı’ndaki en küçük bir hadisenin dahi topyekûn savaşa dönüşmesi riskini azaltır.”
Gazeteci Kostiantyn Dovhan, 24.tv.ua’da ABD Başkanı’nın buluşmadan nasıl istifade edebileceğini şöyle açıklıyor:
“Biden ve Şi en son Kasım 2022’de Bali’deki G20 zirvesinde buluşmuş, ancak bir ilerleme kat edilememişti. Şimdi işler biraz değişmiş durumda – Başkan Biden seçimlere hazırlanıyor ve popülaritesini hayli yitirmiş bir halde. Hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat cepheden eleştiri yağmuru altında. Temel ithamlardan biri de kararsız oluşu. Çin Devlet Başkanı’yla bir araya gelerek bu tezi çürütme ve seçim kampanyasında biraz puan kazanma fırsatını yakalayabilir.”
Çin gibi güçlü bir ülkeye izolasyon politikası işlemez, diyor The Times:
“Biden’ın temel kaygılarından biri Tayvan’ın güvenliği, ancak adanın egemen bir devlet olmasında ABD’nin hiçbir çıkarı olmadığını da bir kez daha teyit etmesi gerekiyor. ABD salt Çin’in karşısına dikilme ve ülkeyi izole etme gibi bir politika gütmemeli. Bu, vaktiyle Sovyetler Birliği’ne uygulanan frenleme stratejisine benzer. Dev bir ekonomik güç olan Çin’in küresel ekonomiyi etkileyebilme potansiyeli yüksek. Biden, illa çatışmak gerekmediğine ve diplomasi çizgisinde kalmanın elbet bir ödülü olacağına vurgu yapmalı.”
La Stampa, buluşmanın bir şeyleri iyileştirebileceğine inanmıyor:
“İki ülke arasındaki ilişkiler bariz kötüye gidiyor. Bu yüzden de yüksek tonda beyanatlar beklememeli. BBC’nin bildirdiğine göre, beklentiler daha ziyade Beyaz Saray’dan yayılan söylentilerden besleniyor. Ortadoğu meselesinde ise bu beklenti ‘Başkan Biden’ın Çin’den en acil talebinin Gazze’deki çatışma karşısında İran’ın olası eylemlerini sınırlamak için nüfuzunu kullanması olacağı’ yönünde. … Dolayısıyla, İran hâlâ Ortadoğu bilmecesinin tam göbeğinde. … Fakat bölgedeki korkunç gelişmeler dahi [San Francisco’da] karşı karşıya gelen diplomatik cepheleri sarsacağa benzemiyor.”
Ukrayna’da pek bir şey değişmez
Siyaset bilimci Volodimir Fessenko, NV’deki yazısında buluşmanın Ukrayna’daki savaşın gidişatını pek etkilemeyeceğini belirtiyor:
“Mevzu şu ki, Çin Ukrayna’daki savaşı ABD’yle yaşadığı ihtilafın prizmasından izliyor. Ukrayna’nın zaferi Çin’e yaramaz, çünkü Pekin’e göre bu ABD’nin de zaferi anlamına gelir. Fakat savaşın fazla uzaması ya da tırmanması da Çin’in işine gelmez. … Çin için her şey ölçülü olduğu sürece iyidir, uluslararası çalkantılar dahi. ABD ise Ukrayna’da Çin’in şartlarıyla varılacak bir barışı kabul etmez. Jeopolitik meselelerde Çin’e yönelik verilecek her ciddi taviz, Pekin tarafından ABD’nin zayıflığının göstergesi olarak algılanır.”