Hüseyin A. Şimşek’in “Yüzünüz Karşı Duvar” adlı şiir kitabının yeni (ikinci) baskısı, Ankara merkezli Ütopya Yayınları tarafından gerçekleştirildi. Kitapta yer alan şiirlerdeki başlıca temalardan ilk üçünü göç, sürgün ve kentli yaşamı sorgulama oluşturuyor. Şiirlerde, ‘gitme isteği’ de oldukça yoğun.
sonhaber.ch
Ankara – Araştırma ve romanlarla birlikte bugüne kadar toplam 13 eseri yayımlanmış bulunan Hüseyin A. Şimşek’in şiirleri -biri Almanca olmak üzere- dört kitap halinde okurla buluştu. Bu şiir kitaplarının ikinci sırasında yer alan “Yüzünüz Karşı Duvar”ın ilk baskısı 2001’de ve İstanbul’da faaliyette olan Tohum Yayınları tarafından gerçekleştirilmişti. İlk baskısı uzun yıllar önce tükenen kitabın yeni (ikinci) baskısı, bu hafta içinde Ankara merkezli Ütopya Yayınları tarafından yapıldı. Yeni baskı, yeni bir kapak dizaynıyla okur karşısında.
Şimşek’in ilk iki şiir kitabında yer alan şiirlerdeki başlıca temalardan ilk üçünü göç, sürgün ve kentli yaşamı sorgulama oluşturuyor. Yayımlanmış ilk şiir dosyası olan “Sömürge Kentlerin Aysız Geceleri”nde ülke içi göçü ve sürgünü işleyen şair, ikinci şiir dosyasında (Yüzünüz Karşı Duvar’da) artık söz konusu temaların ülkelerarası boyutuyla ilgilidir. Ki bu ikinci şiir kitabı yayımlandığında, Şimşek artık Viyana’da sürdürmekteydi yaşamını.
Kitabın sonuna, Şimşek’in şairliği ve dolayısıyla şiirine dair farklı basın-yayın organlarında yer almış açıklama ve değerlendirmelerin kronolojik bir çerçevede sıralandığı bir derleme metin eklenmiş. O metinde de dikkat çekildiği üzere, eğer şair köyden köye, köyden kazaya, kazadan şehire, şehirden yabancı bir ülkeye tırmanılan basamaklar dizisinden oluşmuş -yani adeta ‘göç merdiveni’ni andıran- bir yaşam sürüdürüyorsa, bu hal ve gidişatın şiirlerinde kendine özgü bir yer bulması çok daha kaçınılmaz oluyor. Göç merdivenini dünyaya geldiği ülkede tırmandığı sürece, olup bitene ‘merkeze doğru kaymak’ diyen şair, ülkeden ülkeye basamağına sıra geldiğinde yeni bir tanımlama yapar: Sürgüne mecbur edilmek! İşte, Yüzünüz Karşı Duvar’da yer alan şiirler, söz konusu sürgün yıllarında yazılıp yayımlanan ilk ürünlerdir.
‘Gitme isteği’ yoğun şiirler
Yüzünüz Karşı Duvar’da biraraya getirilmiş şiirlerde, sadece zorunlu göç ya da sürgünlerle ilgili imgelere rastlamıyoruz. Kişinin kendi seçimi, kendi isteği kapsamında gerçekleşebilen “gitme halleri” de var ağırlıklı temalar arasında. Hayatın sürprizleri bu “gitme halleri”nde de sık sık çıkıverir kişinin karşısına. Yaşamın sürdürülmeye karar verildiği yeni yerde, zamanla bir şeyler eksilmeye bir şeyler de kaybedilmeye başlanır. Buna karşı, başlıca iki tepki geliştirilir: Daha önce yaşanan yere özlem duymak veya başka bir ‘yeni yer’e gitmek! Şimşek, kitaba eklenen derlemede kendi açısından bu olguyu şöyle ifade ediyor:
“Atalarım arasında, ömrünü aynı yerde geçirmiş kuşaklar çok nadir! Yakın zamanlara doğru gelindiğinde ise, kuşak başına birkaç göç düşüyor. Sürekli göçüp konan bir topluluğun bireyi olmak, yüzyıllar içinde kimi kişilik özellikleri kazandırıyordur insana. O özellikler günün birinde öylesine galebe çalar ki kişi kendini ‘doğası gereği gezgin’ diye tanımlar ve bu halinden ziyadesiyle hoşnut kalır.”
Şimşek’in şiirlerindeki ‘gitmek’, bir ömrü sürdürmenin temel düsturlarından biridir adeta. Ama bu ‘gitme’ eylemi, fiziki bir yer değiştirmeden ibaret değildir. Betimlemelerde okura ulaşsın istenen duygu ve fikir şudur: Eğer bireyin kendi seçimiyle yaşanmış ya da yaşanacaksa, asıl önemli olan nereye, neden ve nasıl gidildiğidir!
‘Şehirlerle hesaplaşan şiirler’
Hüseyin A. Şimşek’le bu kitabı üzerine yapılmış ayrıntılı görüşmelerden birinin, ‘Şehirlerle hesaplaşan şiirler’ başlığını taşıması boşuna değil. İlk iki şiir kitabında, şehirlerin “iki yüzü olan birer madalyon” oluşlarıyla ilgili çok sayıda betimleme yer alır. Hem yeni gelişmelerle dolu bir hayata atılmanın hem de (çok yönlü bir asimilasyona maruz bırakılarak) köklerinden kopmanın mecrasıdırlar. Bir edebiyatçı için, hem yeni bir dilin gurbetine çıkıp suspus kalabildiği, hem de kendini o güne kadarkinden farklı ifade etme olanağına kavuştuğu yerler! Hal böyleyken, Şimşek de şehirlerin “aynı anda hem ilerlemenin hem de her türlü bozulmanın odağı olma”larıyla ilgili çok sayıda imge kurar. İnsanların doğayla, hemcinsleriyle, doğanın bir parçası olan diğer canlılarla ilişkilerindeki yıkıcılığı devasa boyutlara taşıyan mevcut dünya düzenine karşı çıkışını, şehirlerin bu halleri üzerinden de tarif eder.
Neden, her yüz kendince bir ‘duvar’dır?
Kitaba adını veren Yüzünüz Karşı Duvar, aynı zamanda ilk sırada yer alan şiir. Bu şiirde, insanlara dair her şeyleri yüzlerinde toplanır, sonra da karşı karşıya kalınan o her bir yüz, ‘duvar’ olarak tanımlanır! Okur, “yüzünüz karşı duvar” haykırışını sadece kitaba adını veren o ilk şiirde değil, her üç bölümdeki diğer bir dizi şiirde de -elbette farklı bir tarzda- duymaya devam eder. Yüzde toplanıp duvarlaşan şey bayat ekmek kokulu ya da küfe bürülü bir bakış, sürmemiş bir aşkın dayattığı ayrılık, hep sözde kalan bir gitme bahsi olur bazen; bazen ise döküldüğü yüzü yosun gibi sarıp perdeleyen zülüf, yıkılan yıldız ekme hayali, davetsiz bir konuk olarak önünde durulan kapı.
Issız bir sokağı, en iyi o sokağı çevreleyen duvarlar anlatmaz mı? Türlü türlü seslerle inleyen bir sokağın olanca hengamesini de yine en iyi oradaki duvarlar hapsetmez mi? Öyleyse o duvar; duygusu ve fikri bastırılıp tüketilmiş, ‘devrimcileri sayıca bol ama devrimi yok halk’ neden olmasın! Böyle bir halka rağmen, o halk adına meydanlara çıkmış, bedelini ağır ödemenin hayal kırıklığı içindeki bir militan da elbette kırgın ve kızgın olacaktır; kendini de halkını da yeniden tanımlayıp konumlandırmak isteyecektir!
Kitap “gidemeyenden giderler”, “kırgınlıklar kızgınlıklar” ve “alnınızın akıyım” başlıklarıyla ayrılmış üç bölümden oluşuyor. Son bölümde, kendisi ve yakın çevresiyle ilgilidir şair. Çocukluğuna, gençliğinin “bal gibi delilik”lerine geçer, sevdiğine ve oğluna (geleceğe) seslenir.
…………………..
Ütopya Yayınevi
Telefon: +90 312 433 88 28
www.utopyayayinevi.com.tr