TÜRK-İŞ, Ekim 2025 dönemi açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Araştırmaya göre, dört kişilik bir ailenin yalnızca gıda harcaması için yapması gereken aylık tutar (açlık sınırı) 27 bin 970 liraya yükseldi. Gıda, barınma, ulaşım, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçlarla birlikte hesaplanan yoksulluk sınırı ise 91 bin 109 liraya ulaştı.
Bu veriler, net 17 bin 2 lira olan mevcut asgari ücretin açlık sınırının yaklaşık 6 bin lira altında kaldığını ortaya koydu. Dar gelirlinin her ay biraz daha yoksullaştığına dikkat çeken sendika, “Dezenflasyon politikası henüz mutfağa yansımadı” değerlendirmesinde bulundu.
Ekonomistlerden “yüzde 50 zam” çağrısı
Boğaziçi Üniversitesi’nden Ekonomist Ceyhun Elgin, asgari ücretin enflasyon karşısında eridiğini belirterek, “Yeni yılda asgari ücrete en az yüzde 50 zam yapılmalı” dedi.
Elgin’in önerisine göre asgari ücret 33 bin 156 liraya yükselirse, 2025’te 30 bin lirayı aşması beklenen açlık sınırının üzerine çıkabilecek.
Elgin, Greenwich Üniversitesi’nden Cem Oyvat ve İzmir Ekonomi Üniversitesi’nden Adem Yavuz Elveren ile birlikte yayımladığı “Yüksek Enflasyon Ekonomisinde Asgari Ücret: Türkiye Örneği” başlıklı çalışmada, 2005–2024 verilerini inceleyerek asgari ücret artışlarının makroekonomik etkilerini değerlendirdi.
“Asgari ücret enflasyonu artırmaz”
Makaleye göre, asgari ücretteki yüzde 10’luk artış, yıllık enflasyonu yalnızca yüzde 1 ila 2 oranında yükseltiyor. Ekonomist Cem Oyvat, bu sonucu “Asgari ücret artışlarının enflasyon üzerindeki etkisi, bazı çevrelerin iddia ettiğinden çok daha düşük” sözleriyle yorumladı.
Aynı çalışmada, asgari ücrette yüzde 10’luk bir artışın işsizliği yalnızca 0.10–0.15 puan artırdığı, dış ticaret dengesine ise sınırlı etki ettiği tespit edildi.
Ceyhun Elgin, ABD merkezli JPMorgan’ın yüzde 20 zam tavsiyesine tepki göstererek şunları söyledi:
“Geçen sene enflasyon yüzde 44’tü, asgari ücret ocakta yüzde 30 arttı. Bu nedenle asgari ücretliler 14 puanlık kayıp yaşadı. Bu yılın sonunda enflasyonun yüzde 29–30 olması bekleniyor. Refah payı da eklendiğinde, asgari ücrette en az yüzde 50 artış yapılmalı.”
Dar gelirlinin alım gücü düşüyor
Uzmanlara göre, artan yaşam maliyetleri karşısında mevcut asgari ücret, ne temel gıda ne de barınma giderlerini karşılayabiliyor.
TÜRK-İŞ verileri, çalışan kesimin “dezenflasyon” söylemine rağmen alım gücü kaybının sürdüğünü ve yoksulluk sınırının her ay biraz daha yukarı tırmandığını ortaya koyuyor.
