Peki, Çin bunu nasıl başardı? Çin’de son durum ne?
ABD ve Almanya’dan Çin’e yönelik suçlamalar Pekin’de nasıl yankı buluyor?
Çin’in gündeminde neler var onu konuşacağız ama önce şuradan başlamak istiyorum. Artık Vuhan’da hiç korona hastası görülmüyor. Doğru mu bu bilgi?
Evet. Vuhan’daki koronavirüse yakalanan hasta sayısı sıfırlandı ve bütün hastalar taburcu ediliyor. Şu an yeni vakalar da olmuyor. Bu bilgiler doğrudur diyebiliriz.
Vuhan’da hayat normale döndü mü?
Oradaki hayat normalleşmeye başladı. Mesela şu an trafik kısıtlamaları kaldırıldı. Babam ve annem daha evvel biliyorsunuz mahallelerde kilitlendi. (Karantina) . Şimdi bu kilitleme de kaldırıldı. Dışarı çıkabiliyorlar.
Türkiye’de uzun bir sokağa çıkma yasağı uygulanmadı. Hafta sonları sokağa çıkma yasağı konuluyor. Vuhan’da bu nasıl yapıldı? Orada tam anlamıyla bir karantina uygulandı diyebilir miyiz?
Aslında bu salgın Vuhan’da patlak verdikten sonra Vuhan kenti mühürlendi. Yani Vuhan’a giriş çıkışın hepsi durduruldu. Ve herkesin evde kalmaları teşvik edildi ve daha sonra hasta sayısı artınca tedbirler de daha sıkılaştırıldı. Yani herkesin evde kalması gerekiyor. Böyle bir uygulama da yapıldı.
Bu ne kadar sürdü? Üç hafta mı? İki hafta mı? Tam olarak ne kadar sürdü?
23 Ocak gününden itibaren 8 Nisan’a kadar böyle bir uygulama yapıldı. Yani yaklaşık 60 gün sürdü. Biliyorsunuz salgını önlemek için 3 önemli tedbir var. Birincisi; virüsün kaynağını tespit etmek. İkincisi; bulaşma yolunu kesmek. Üçüncüsü; sağlıklı kitleleri korumak. Aslında virüsü bilmediğimiz halde yani salgının bulaşma yolu ve sağlıklı kitleleri korumak için en ideal yöntem karantina. Vuhan bunu uyguladı.
Çin çok büyük bir coğrafya olmasına rağmen, diğer şehirlere salgın bulaşmadı. Mesela Beijing’de (Pekin) sokağa çıkma yasağı hiç ilan edilmedi diye biliyorum. Doğru mu?
Evet. Beijing ve diğer şehirlerde duruma göre değişmekle birlikte çok sıkı bir tedbirler alınmadı. Çünkü vakaların çoğu Vuhan ve bulunduğu Hubei Eyaletindeydi. Ama oransal tedbirler de alındı diğer şehirlerde. Mesela giriş çıkışta ısı ölçümleri alınıyor. Ve herkesin evde çalışmaları teşvik ediliyor. Bu tip uygulamalar oluyor. Restoranlar kapandı, AVM’ler de kapandı bir süre ama şimdi durum iyileştikçe hayat da normalleşiyor. Bu yerler de açılmaya başladı.
Bazı ABD’li bilim adamları ile birlikte Trump da virüsün Çin’de üretildiğini iddia ediyor. Hatta , Trump buna Çin Virüsü diyordu. Çin’de bu haberler nasıl yankı buluyor?
Çin basınında bu tip haberler geniş yankı buldu ve iftiralara yanıt verildi. Bilimadamlarını bir yana bırakmalıyız çünkü o bilimsel bir mesele. Ama ABD’li politikacıların iddiaları tabii ki kendi siyasi amaçları doğrultusunda dile getiriliyor. ABD salgınla mücadele konusunda güçsüz kaldı. ABD’de tespit edilen vaka sayısı 1 milyonun üzerine çıktı. Ölü sayısı da fazla. Böyle bir durum, Çin yoğun tedbir aldıktan sonra ve kontrol altına aldıktan sonra ortaya çıktı. Demek ki Çin’de yaşanan salgın durumunu ciddiye almadılar. Dolayısıyla şimdi bu sorumluluğu başkasına atıyorlar ve bu tip iddialar ortaya çıkıyor. Çin basınında yorumlar böyle. Çin, salgınla mücadele konusunda uluslararası işbirliği çağrısında bulunuyor. Bir yandan, ABD’den gelen bu tip asılsız iddialar tepki çekiyor diğer yandan ABD’ye maske ve solunum makinesi sağlanıyor. Mesela Çin şu ana kadar ABD’ye yaklaşık 7 yüz milyon maske sağladı. Yani kişi başına 7 adet maske düşebilir.
Aslında ABD ilk kez yapmıyor bunu. İklim değişikliğinde de benzer bir tutum sergiliyor. Bilimi reddediyor. Bu zaten bilimsel bir mesele ama bilimi reddediyor. Sadece kendi mantığına göre ya da kendi amacına göre söylüyor.
Almanya medyasında virüsün Almanya ekonomisinie 149 milyar Euro zarara uğrattığını iddia etti. ABD’de ise Dışişleri Bakanı Mike Pompeo zamanı geldiğinde Çin’den bunun hesabını soracağız gibi açıklamalar yaptı. Sanki ileride bundan dolayı Çin bir tazminata mahkum edilebilir gibi cümleler ettiler. Çin buna bir karşılık verdi mi? Açıklama yaptı mı?
Evet bu konularda Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüleri veya Çin’deki gazeteciler buna büyük tepki gösterdi. Çünkü bu salgının en başından beri neler yaşandığı ve bu salgının ciddiyeti anlatıldı. Çin, Dünya Sağlık Örgütü’ne ve diğer ülkelere salgınla ilgili hatta virüsle ilgili bilgileri detaylı biçimde aktarıyor. İkincisi; yeni koronavirüs salgını aslında dünyanın ya da insanoğlunun ortak düşmanıdır. Yani Çin’deki insanlar özellikle Vuhan ve Hubei’deki insanlar büyük fedakarlık ederek bu salgını kontrol altına aldı. Dünya için zaman kazandırdı ama bunu hiçe sayarak Çin’den tazminat talep ediyorlar. Bu tip iddialar gerçekten buradaki insanların duygularını incitiyor. Bu nedenle bu iddialara büyük tepki gösteriyorlar. Aslında biliyorlar tazminat talebi gerçekçi bir şey değil ama kendi sorumluluğunu Çin’in üzerine atmak ve Çin’i karalamak amacıyla bu tip iddiaları saçıyorlar.
Çok büyük bir dezenformasyon yapıldı hastalık çıktığında. Sanki Çin’de insanlar sürekli yarasa yiyorlar da öyle bir kültür var da bu nedenle bu hastalık çıkmış gibi. Türkiye’de ciddi anlamda böyle bir bilgi kirliliği yaşadı. Bildiğimiz kadarıyla bu hastalığın asıl kaynadı henüz belli değil.
Virüsün kaynağı konusunda dünyadaki birçok bilim insanı araştırma yapıyor. Mesela Londra’daki bilim insanları bir rapor yayınladı ve virüsün belki de geçen yıl Aralık ayının öncesinde çıkmış olabileceğini tespit ettiler. Çin’de ortaya çıkan virüsün tipi Avrupa ve ABD’deki virüs tipinden farklı ve ABD’de yapılan araştırmalara göre yani bu virüsün belki geçen yılın daha öncesinde ortaya çıktığı da tespit ediliyor. Dolayısıyla bilim adamları bu konuda yoğun çaba göstererek araştırma yapıyor. Virüsün kaynağını tespit etmek bu virüsü yenmek için çok önemli. Aşı da geliştiriliyor. Bu, insanoğlunun bir daha salgınla karşılaşmaması için önem taşıyor. Araştırma devam ediyor. Bence bu araştırmaların sonuçları çıkmadan virüsün kaynağı şurada, burada gibi çok kolay bir şekilde karar vermememiz gerekiyor. Bu bilimsel bir konu.