Cumhurbaşkanlığının 2026 yılı programında, sosyal güvenlik sisteminde köklü değişiklikler içeren yeni düzenlemeler yer aldı. Program kapsamında düşük gelirli esnaf, çiftçi ve mevsimlik çalışanlar için “mikro sigorta programları” hayata geçirilecek. Ayrıca emekli maaşlarının sigortalılık süresine göre artacağı yeni bir modelin hazırlıkları da sürüyor.
Finansal sürdürülebilirlik uyarısı
Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, sosyal sigorta sisteminin finansal dengesini gösteren aktif-pasif oranı son üç yılda 2’den 1,61’e düştü. Çırak, stajyer ve kursiyerler hariç tutulduğunda bu oran 1,49 seviyesine geriledi. Yani her 1,49 çalışan bir emekliyi finanse eder hale geldi. Uzmanlara göre sistemin sürdürülebilirliği için bu oranın en az 3 olması gerekiyor.
Programda ayrıca, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) “kolay işverenlik” uygulamasının yaygınlaştırılması öngörülüyor. Bu uygulama ile ev işlerinde çalışanlar ve apartman görevlilerinin sigorta primleri e-Devlet üzerinden bildirilebiliyor. Yeni dönemde farklı meslek gruplarının da bu sisteme dahil edilmesi hedefleniyor.
Yeni modelde, gelir düzeyine göre farklı prim oranları belirlenecek. Böylece yüksek prim yükü nedeniyle sisteme dahil olamayan düşük gelirli grupların sosyal güvenlikten faydalanması sağlanacak.
Ayrıca SGK’nın, “iş yeri bildirgesi, işe giriş ve işten ayrılış işlemlerinin muhasebeci desteği olmadan e-Devlet üzerinden yapılabilmesi” için sistemi genişletmek üzere çalıştığı kaydedildi.
Emekli maaşı sigortalılık süresine göre artacak
Programda öne çıkan bir diğer düzenleme, emeklilik maaşı hesaplama sisteminin değişmesi oldu. Yeni modelde, sigortalılık süresi uzadıkça emekli maaşı artacak. Böylece erken emeklilik yerine uzun süre çalışma teşvik edilecek, sosyal güvenlik sisteminin aktif-pasif dengesi korunacak.
Program kapsamında, maluliyet aylığı veya sürekli iş göremezlik raporu bulunanların yeniden iş gücüne katılımı için mesleki rehabilitasyon uygulamaları devreye alınacak.
Esnek çalışma modellerine hukuki altyapı
Cumhurbaşkanlığı programında ayrıca, “kısa çalışma, evden çalışma ve hibrit çalışma” modellerinin sosyal güvenlik sistemiyle uyumlu hale getirilmesi hedefleniyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde kurulan Bilim Kurulu, bu konuda hukuki ve teknik düzenleme çalışmalarını sürdürüyor.
Yeni düzenlemelerle birlikte 2026 yılı, daha esnek, kapsayıcı ve gelir düzeyine göre şekillenen bir sosyal güvenlik sistemine geçişin başlangıcı olacak.
