İngiltere’de yapılan G7 zirvesinde, katılımcı ülkelerin dünyanın en büyük altyapı ve ulaştırma projelerinden olan Çin’in İpek Yolu projesine alternatif bir proje kararı aldığı bildiriliyor.
Amerikan kaynaklarına dayandırılan haberlere göre G7 ülkeleri, Çin’in modern İpek Yolu diye de nitelenen “Bir Kuşak, Bir Yol” projesine alternatif bir altyapı projesini hayata geçirme kararı aldı. İngiltere’deki G7 zirvesine katılan Amerikan diplomatların verdiği bilgiye göre, küresel çapta altyapı sistemlerinde 40 milyar dolar ile giderilebilecek bir açık söz konusu. Washington bunun giderilmesi için ihtiyacı olan ülkelere kamu ve özel sektör iştirakiyle oluşturulacak fonlar kurulması sayesinde destek verilmesini hedefliyor. Amerika Birleşik Devletleri (ABD), kendi ifadesiyle çevre ve iklim koruma ile sosyal değerler temelinde şeffaf ve kalıcı hedefler baz alınarak altyapı açığının giderilmesine katkı sunulmasını öneriyor.
Amerikan kaynakları, İngiltere’de düzenlenen G7 zirvesi çerçevesinde varılan uzlaşma sonucu hedeflenen söz konusu projenin pazar günü kabul edilerek sonuç bildirgesine alınmasının amaçlandığını kaydediyor.
Pekin’in İpek Yolu projesine alternatif olarak sunulması hedeflenen projenin finansmanına dair somut uzlaşma sağlanıp sağlanmadığı konusunda bilgi verilmezken, ABD’li kaynaklar, oluşturulacak alternatif projenin ülkeleri kendileri ile Çin arasında tercihe zorlama hedefi gütmediğini de vurguluyor.
“Pozitif vizyon sunan bir alternatif”
Söz konusu planın “pozitif vizyon sunan bir alternatif” olmasının amaçlandığının altı çizilirken, adını vermek istemeyen ABD’li bir kaynak, Çin‘e şeffaflık, iklim koruma ve uluslararası çalışma koşulları standartlarını yerine getirmeme eleştirisini yöneltiyor ve Pekin’in bu projeyle bazı ülkelerin kötü duruma düşmesine neden olduğunu savunuyor.
Çin’in tanıtımını 2013’te yaptığı “Bir Kuşak, Bir Yol” isimli projesi, Pekin’in bu proje ile hem siyasi hem de ekonomik olarak dünya çapınnda nüfuzunu artırma hedefini güttüğü gerekçesiyle uluslararası alanda sıklıkla eleştiriliyor.
“Bir Kuşak, Bir Yol” projesi ile Çin, Asya, Afrika, Avrupa ve Latin Amerika arasında ulaşım, sanayi ve ticaret ağı altyapısı kurma hedefini güdüyor. Proje kapsamında kara, deniz ve demiryolu altyapısı Çin kamu şirketleri tarafından yapılırken projeye katılan gelişmekte olan ülkeler ile uluslararası kuruluşlardan kredi alma şansı bulunmayan devletlerin Çin bankalarına borçlanmalarından ve Pekin’e bağımlı hale gelmelerinden endişe ediliyor.
Bu nedenle batılı hükümetler, Çin’in küresel çapta nüfuzunu daha da artırmasının yanısıra kimi ülkeleri de borç tuzağına düşüreceğinden yola çıkıyor. Batı, bu şekilde siyasi ve ekonomik olarak bazı ülkelerin Pekin’e bağımlı hale gelebileceği ve iş birliğinin iklim ve çalışma standartları gözetilmeden sürdürüleceği endişesini taşıyor. İpek Yolu projesi kapsamındaki ihalelerin çoğunu da Çinli şirketlerin alması ayrıca eleştiri konusu.
Türkiye projeyi destekliyor
“Bir Kuşak, Bir Yol” projesine Ankara ise destek veriyor. Projenin ikinci zirvesine katılmadan önce konuşan dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, proje ile Türkiye’nin de içinde bulunduğu coğrafyanın öneminin daha da artacağını söylemiş, “Anadolu, Kafkasya ve Orta Asya üçgeninde taşımacılık orta vadede şu anki ekonomik büyüklüğünün birkaç katına ulaşacak” demişti. (DW)