İrlanda’da hafta sonu seçimler gerçekleşti. Sandıktan, bir zamanlar IRA’nın (İrlanda Cumhuriyet Ordusu) siyasi kanadı olarak adlandırılan Sinn Féin birinci çıktı.
İrlanda’da gerçekleşen seçimlerde IRA’nın eski siyasi kanadı olan ve kendisini ‘sol’ olarak tanımlayan Sinn Féin’in zaferle çıktı. Seçimlere ilk girdiği 1987 yılında IRA militanlarıyla bağlantıları gerekçe gösterilerek adayları televizyona bile çıkarılmayan parti, 99 yıldır ülke siyasetine hâkim olan iki sağ partiyi geride bıraktı.
Sinn Féin’in yüzde 24.5 oy aldı. Parti lideri Mary Lou McDonald, “Bir tür sandık devrimi yaşandı. Artık dışlanmayı kabul etmiyorum” dedi.
İRLANDA SEÇİMLERE NASIL BİR ORTAMDA GİTTİ?
İrlanda’da seçimler ekonomik krizin gölgesinde gerçekleşti. 2008 krizinin ardından başlayan, kemer sıkma politikaları yüzünden vatandaşlar zor zamanlar geçiriyor. Ekonominin yanında, sağlık sisteminde yaşanan aksaklıklar da tepki topluyor.
SEÇİMLERDEN ÖNCE İKTİDARDA KİM VARDI?
İrlanda’da 1932’den bu yana merkez sağ partiler Fine Gael ile Fianna Fail arasından gidip geldi. Sinn Féin bu çemberi yıkan ilk parti oldu. İrlanda’da Başbakan Leo Varadkar liderliğindeki Fine Gael Partisi yönetimdeydi. Azınlık hükümetinin erken seçim kararı almasının ardından seçmenler 160 milletvekili için oy verdi.
Bir önceki seçimlerde Meclis’teki koltuk oranı şöyleydi;
Fine Gael – 47
Fianna Fáil – 46
Sinn Féin – 22
HÜKÜMET KURULACAK MI?
160 sandalyeli İrlanda parlamentosunda hükümet kurabilmek için 80 milletvekilinin desteği gerekiyor. Bu sonuçlara rağmen, İrlanda’da Sinn Féin’in en çok oyu almış olması hükümeti kurmak için yeterli değil. Bunun nedeni ise Sinn Féin’in, sandıktan çıkan oy oranını parlamentoda koltuğa dönüştürecek sayıda aday çıkarmamış olması. BBC Türkçe’de yer alan habere göre, İrlanda’da nispi temsil sistemi olduğu için 159 koltuklu parlamentoda en yüksek koltuk sayısına ulaşamayabilir.
PARTİ LİDERİ NE DEDİ?
Sinn Féin’in lideri Mary Lou McDonald, Pazar günü toplanan destekçilerine ‘bir devrim gerçekleştirdiklerini’ söyleyerek diğer partilerle bir koalisyon kurmaya çalışacağını, ülkenin artık ikili parti sisteminde olmadığını söyledi. Başbakan Varadkar, partisi Fine Gael’in Sinn Féin ile iktidara girmeyeceğini yinelerken Fianna Fail lideri Micheal Martin’in bu konuda eskisi kadar katı bir tutum içinde olmadığı görüldü. Koalisyon görüşmelerinden bir sonuç alınamaması takdirinde ülke tekrar seçime gidebilir.
SİNN FÉİN NASIL YÜKSELDİ?
Ekonomik krizi ve kemer sıkma politikalarıyla zor zamanlar yaşana ülkede Sinn Féin bu başarısında, ‘ekonomi ve adalet sistemine’ ilişkin önerileri etkili oldu. Partinin en büyük söylemi evsizlik, yükselen kiralar ve hastanelerdeki bekleme listelerini eleştirmeye yönelikti. Partinin programındaki en büyük gündem maddesi ise Birleşik Krallık’ın parçası olan Kuzey İrlanda’nın İrlanda ile birleşmesi; bunun için de iktidara gelmeleri takdirinde İngiltere’nin beş yıl içinde bir referandum düzenlemesi için baskı kuracaklarını öne sürüyorlar.