İngiltere’de yayımlanan Financial Times (FT) gazetesi, Çin’in Ankara Büyükelçisi Liu Şaobin’in, Büyükelçiliğin sosyal medya paylaşımlarının oluşturduğu rahatsızlık nedeniyle Salı günü Dışişleri Bakanlığına çağrılmasını değerlendirdi. Gazeteye göre Çin Büyükelçisi “azarlandı” ve Türkiye ile Çin arasında bugünlerde “iki ülke ilişkilerinde nadir görülen bir anlaşmazlık” var.
Ayla Jean Yackley imzalı haberde, Çin’in Uygur Türklerine yönelik politikasını eleştiren tweetlerin Ankara tarafından savunduğu, Pekin’i ise öfkelendirdiği belirtiliyor.
#BarınKatliamı’nda Çin esaretine boyun eğmeyen Doğu Türkistanlı soydaşlarımızı, şehadetlerinin yıl dönümünde rahmetle anıyorum…
Esaret altındaki soydaşlarımızı unutmayacak, uğradıkları zulümlere sessiz kalmayacağız.
Doğu Türkistan bir gün mutlaka bağımsız olacak! pic.twitter.com/VoA7m1suh8
— Meral Akşener (@meral_aksener) April 5, 2021
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş Pazar günü tweetlerinde, Çin’in 5 Nisan 1990’da Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin Barın kasabasında katliam gerçekleştirdiğini belirtmişler, 31 yıl önce hayatını kaybedenleri anmışlardı.
Doğu Türkistan'da yaşanan katliamın acısını 31 yıl geçmesine rağmen hâlâ ilk günkü gibi hissediyoruz.
Barın şehitlerini rahmetle anıyorum. pic.twitter.com/eXJoUL2teC
— Mansur Yavaş (@mansuryavas06) April 5, 2021
Çin’in Ankara Büyükelçiliği’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada bu ifadeler, Akşener ve Yavaş etiketlenerek sert bir dille eleştirilmişti.
Çin tarafı, herhangi bir kişi veya gücün Çin’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne herhangi bir şekilde meydan okumasına kararlılıkla karşı çıkmakta ve bunu şiddetle kınamaktadır. Çin tarafı, haklı karşılık verme hakkını saklı tutmaktadır.@meral_aksener @mansuryavas06
— Çin Büyükelçiliği Ankara/中国驻土耳其使馆 (@ChinaEmbTurkiye) April 6, 2021
Çin’in Ankara Büyükelçisi Liu Şaobin de bu tweet sonrası Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.
>FT’deki haberde Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian’ın dün yaptığı açıklama da yer alıyor:
“Türkiye’deki bazı kişiler, Twitter’da teröristleri bir nebze de olsa cesaretlendiren yanlış açıklamalar yaptılar…Çin’in Türkiye Büyükeçiliği bu açıklamalara kesinlikle uygun bir dille yanıt vermiştir.”
‘Uygur diasporası endişeli’
FT’deki haberden bazı satırlar şöyle:
“Türkiye, Çin Komünist Partisi’nin Müslüman azınlığa yönelik baskısından kaçan Uygurların önemli bölümüne ev sahipliği yapıyor. Ancak Ankara Çin ile daha yakın diplomatik ve ticari ilişkiler kurmak isterken diaspora geleceğinden endişeli.
“Uygur diasporasının endişesini artıran diğer faktörler ise Çin ile yapılan ve Türkiye’de Meclis’in onayını bekleyen “Suçluların İadesi Anlaşması” ile Türkiye’nin koronavirüs aşısı tedariğinde neredeyse tamamen Pekin merkezli ilaç şirketi Sinovac’a bağımlı olması.
“Çin yetkilileri, Sincan eyaletinde insan haklarının ihlal edildiği iddialarını reddediyor ve bölgede ‘terörle mücadele edildiğini’ söylüyor… Birleşmiş Milletler’e göre ise 1 milyon Uygur, gözaltı merkezlerinde tutuluyor.”
‘Erdoğan 2009’da Çin’i soykırım yapmakla suçlamıştı’
FT’deki haber ise şu satırlarla noktalanıyor:
“Kendisini Müslümanların haklı davalarının savunucusu olarak konumlandıran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2009 yılında Pekin’i Uygurlara karşı ‘soykırım’ yapmakla suçladı. Ancak Batılı ortaklarıyla ilişkileri bozulduğunda, yüzünü Moskova ve Pekin’e çevirdi. Çin’e karşı daha az açık sözlü oldu.
“Türk polisi geçtiğimiz günlerde aktivistlerin Çin karşıtı protestolarını yasaklamış Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi’nin geçtiğimiz ay Çin’in Ankara Büyükelçiliğine yaptığı ziyaret sırasında, bir protesto gösterisine izin vermişti.” (bbc)
